1. Τί είναι το domain name?
Domain Name είναι η λεκτική αποτύπωση μιας αριθμητικής συστοιχίας, η οποία ταυτοποιεί τον κάθε ηλεκτρονικό υπολογιστή όταν αυτός συνδέεται στο ίντερνετ.
2. Σε τι διαφέρει από το Σήμα;
Το
εμπορικό σήμα δίνεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης με μια συγκεκριμένη διαδικασία και αφορά οποιαδήποτε αποτύπωση του σήματος, σε ταμπέλα, επιγραφή, συσκευασία, ηλεκτρονική διεύθυνση κ.α. Η προστασία του είναι ευρύτερη. Το
domain name είναι η ηλεκτρονική διεύθυνση μόνο και δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη σήματος για να λειτουργήσει. Προστατεύεται όμως σαφώς καλύτερα αν υπάρχει αντίστοιχη κατοχύρωση του ίδιου εμπορικού σήματος.
3. Γιατί χρειάζομαι όρους χρήσης;
Οι
Όροι Χρήσης είναι απαραίτητοι σε κάθε ιστοσελίδα. καθορίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τόσο του χρήστη όσο και του διαχειριστή της ιστοσελίδας. Επιπλέον στους όρους χρήσης υπάρχει αποποίηση ευθύνης, πολιτική προσωπικών δεδομένων κ.α.
4. Πότε απαιτείται γνωστοποίηση στην Α.Π.Δ.Π.Χ.;
Όταν στο site σας περιλαμβάνετε εγγραφή μελών και ζητάτε προσωπικά τους στοιχεία κατά την διαδικασία εγγραφής τους.
Προσωπικά στοιχεία είναι όσα μπορούν να οδηγήσουν στην ταυτότητα του χρήστη. Και αυτό κρίνεται με ευρύτητα προς το συμφέρον του πολίτη, άρα και μόνο το ονοματεπώνυμό του και η ημερομηνία γέννησής του αποτελούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα.
5. Έχω ένα site με διαφημίσεις, πρέπει να κάνω εταιρεία;
Όχι απαραίτητα, όμως σύμφωνα με το νόμο, οφείλετε να δηλώνετε τα εισοδήματά σας. Ο τρόπος που θα τα δηλώσετε, ως ελευθέριο επάγγελμα, εταιρεία ή απλώς εισόδημα από άλλες πηγές είναι καθαρά λογιστικό δικό σας θέμα. Όμως αν το site σας αποφέρει αρκετά έσοδα, ίσως είναι καλή ιδέα να σκεφτείτε την δημιουργία μιας μικρής επιχείρησης, στην οποία θα χρεώνετε και τα αντίστοιχα έξοδα.
6. Πώς κατοχυρώνω τα δικαιώματά μου σε ένα πρόγραμμα;
Δημοσιεύοντάς το, αν αυτός είναι ο σκοπός του, αποκτάτε αυτοδικαίως τον τίτλο του δικαιούχου των
δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Στην πραγματικότητα αυτό που σας κατοχυρώνει είναι η βέβαιη ημερομηνία που καταδεικνύει ότι κατασκευάσατε και δημοσιεύσατε το πρόγραμμα αυτό την συγκεκριμένη ημέρα και ώρα.
Αν είστε μισθωτός, θα πρέπει να συμβληθείτε με τον εργοδότη σας και να περιγραφούν προσεκτικά τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του καθενός σχετικά με το είδος του προγράμματοςπου σας ζητήθηκε να δημιουργήσετε.
Προσοχή στο
Ανοιχτό Λογισμικό/Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα. Εκεί ισχύουν άλλοι νομικοί κανόνες και πρέπει να ενημερωθείτε ειδικά ως προς αυτούς.
7. Κατοχύρωσα πρόσφατα το όνομα “tade.gr”.
Μπορεί κάποιος να μου πάρει το όνομα “tade.gr”, ή να μου δημιουργήσει άλλα προβλήματα;
Η κατοχύρωση ονόματος πεδίου (domain name) με κατάληξη .gr γίνεται μέσω εγκεκριμένου καταχωρητή στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας. Ο μοναδικός έλεγχος που γίνεται από τον αρμόδιο αυτό φορέα, αφορά την ύπαρξη ή μη άλλου ίδιου ακριβώς domain. Ισχύει δηλαδή απόλυτα η αρχή της χρονικής προτεραιότητας κι έτσι, όποιος πρόλαβε, το όνομα κατοχύρωσε.
Δεν εμποδίζεται φυσικά κάποιος να κατοχυρώσει το ίδιο top level domain με άλλη κατάληξη, δηλαδή “tade.com”, .org, .net κ.ο.κ.
Υπάρχουν όμως και άλλα ζητήματα, καθώς στην ελληνική νομολογία επικρατεί η τάση να ταυτίζονται τα ονόματα πεδίου με τα εμπορικά σήματα, τα οποία κατοχυρώνονται στο Υπουργείο Εμπορίου με εντελώς διαφορετική διαδικασία.
Έτσι, αν το “tade.gr”, το οποίο κατοχυρώσατε ως όνομα πεδίου, είναι προηγούμενα κατοχυρωμένο εμπορικό σήμα, ή ακόμη και αν χρησιμοποιείται από κάποιον άλλο ως διακριτικός του τίτλος πριν από εσάς, τότε, ενδεχομένως να προσβάλετε τα δικαιώματά του στον διακριτικό του αυτό τίτλο.
Αν δεν υπάρχει κανένας που να έχει προγενέστερα από εσάς δικαιώματα στη χρήση της λέξης “tade”, δεν θα έχετε κανένα απολύτως πρόβλημα.
Δεν θα έχετε επίσης κανένα πρόβλημα, αν υπάρχει άλλος που νέμεται το όνομα “tade”, αλλά με εντελώς διαφορετικά προϊόντα και υπηρεσίες από τις δικές σας. Τα ελληνικά δικαστήρια δικαιώσαν για παράδειγμα, έμπορο καφεκοπτικών μηχανημάτων που κατοχύρωσε το domain “zara.gr”, έναντι της γνωστής εταιρίας ετοίμων ενδυμάτων “Zara”, που είχε προηγούμενα δικαιώματα διακριτικού τίτλου και σήματος, με την αιτιολογία ότι εμπορευόταν εντελώς διαφορετικά προϊόντα και επομένως δεν υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης του καταναλωτικού κοινού ως προς την προέλευση των εμπορευμάτων.
Με δυο λόγια το domain μπορεί να σας απαγορεύσει να το χρησιμοποιείτε αυτός που το δικαιούται πριν από εσάς. Με την ίδια λογική, αν εσείς το χρησιμοποιείτε πρώτος, μπορείτε να απαγορεύσετε σε οποιονδήποτε άλλο να το χρησιμοποιήσει.
8. Η εταιρεία μου κατασκευάζει - τροποποιεί, προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών, τα οποία κυκλοφορούν σε Ψηφιακούς Δίσκους (CD-Rom). Πώς θα αποφύγω την ανεξέλεγκτη παράνομη αντιγραφή τους;
Απάντηση:
Η παράνομη αντιγραφή κατά κανόνα γίνεται είτε από ανταγωνιστές με ελαφρές τροποποιήσεις, είτε από τη λεγόμενη μαύρη αγορά. Ειδικά σε ό, τι μπορεί να περιέχεται σε έναν ψηφιακό δίσκο η πρακτική της αντιγραφής είναι πολύ διαδεδομένη, λόγω του φθηνού υλικού.
Το πρώτο βήμα προς την αποφυγή της είναι η γνωστοποίηση προς την αγορά, ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της εταιρείας σας και υπόκειται σε συγκεκριμένους και περιοριστικά οριζόμενους όρους χρήσης.
Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να συντάξετε κανένα πολύπλοκο και πολυσέλιδο νομικό κείμενο. Αρκεί επάνω στον υλικό φορέα που αποτυπώνεται το πρόγραμμά σας –συνήθως στο cd- να υπάρχει η ένδειξη της επωνυμίας της εταιρείας σας, και μέσα στο κουτί του ή ακόμη καλύτερα κατά την εκκίνηση του προγράμματος να υπάρχει μια γενική άδεια χρήσης, την οποία οφείλει ο αγοραστής να αποδεχτεί προκειμένου να προχωρήσει.
Σε αυτήν την άδεια και με τη βοήθεια του νομικού σας συμβούλου θα πρέπει να έχετε συμπεριλάβει όλους τους όρους με τους οποίους επιθυμείτε να χρησιμοποιηθεί το προϊόν σας καθώς και τον όρο ότι απαγορεύεται η αντιγραφή και διακίνηση του προϊόντος δίχως την προηγούμενη άδειά σας.
Το δεύτερο βήμα είναι να κυνηγήσετε αυτόν που αντιγράφει παράνομα τα προγράμματά σας, ώστε να λάβουν το μήνυμα και άλλοι επίδοξοι αντιγραφείς. Ο νόμος περί πνευματικής ιδιοκτησίας σας δίνει το δικαίωμα να ζητήσετε την άμεση συνδρομή της αστυνομικής αρχής, για να συλληφθεί ο υπαίτιος της παράνομης αντιγραφής ή διακίνησης.
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η παράνομη πώληση cd σε πάγκους, όπως άλλοτε γινόταν με τις κασσέτες. Μόλις διαπιστώσετε ότι το πρόγραμμά σας πωλείται κατ’ αυτόν τον τρόπο δίχως την άδειά σας, πρέπει να υποβάλετε μήνυση με ή χωρίς τη συνδρομή του δικηγόρου σας στο πλησιέστερο ασυτνομικό τμήμα και να ζητήστε να συλληφθεί άμεσα ο υπαίτιος. Το έγκλημα θα είναι αυτόφωρο, αν συλληφθεί την ώρα της πώλησης, και ο ίδιος θα παραπεμφθεί αμέσως ή την επόμενη ημέρα στον εισαγγελέα.
Πέρα από το ποινικό μέρος της υπόθεσης, θα έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε και αποζημίωση εγείροντας αγωγή ενατίον του.
9. Θέλω να κατοχυρώσω το όνομα της εταιρείας μου/ τον τίτλο του προϊόντος μου, ώστε να μην έχει άλλος δικαίωμα σε αυτό. Τι πρέπει να κάνω;
Απάντηση:
Η εταιρική επωνυμία ή η ονομασία ενός προϊόντος κατοχυρώνονται ως εμπορικά σήματα στο Υπουργείο Ανάπτυξης με την εξής διαδικασία:
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι ο έλεγχος στα μητρώα του Υπουργείου Ανάπτυξης, (γίνεται και ηλεκτρονικά από τη διεύθυνση
www.gge.gr) για να διαπιστωθεί αν υπάρχει άλλο όμοιο ή παρόμοιο εμπορικό σήμα, το οποίο να διακρίνει ίδια προϊόντα ή υπηρεσίες με αυτό που θέλουμε να κατοχυρώσουμε. Ο νόμος δεν εμποδίζει την κατοχύρωση του ίδιου σήματος για εντελώς διαφορετικά προϊόντα ή υπηρεσίες, εφόσον δεν προκαλείται σύγχυση στο καταναλωτικό κοινό. Ποιος θα μπερδευτεί ανάμεσα στο γάλα «Δέλτα» και τη «Δέλτα Πληροφορική»;
Αν δεν υπάρχει σήμα κατοχυρωμένο που να εμποδίζει κατ’ αυτόν τον τρόπο την έγκριση του δικού μας, μπορούμε να καταθέσουμε την ανάλογη αίτηση στο Υπουργείο. Κατατίθεται υποχρεωτικά από δικηγόρο, και περιλαμβάνει τη μορφή του σήματος σε έγχρωμη ή ασπρόμαυρη εκτύπωση, καθώς και τις κλάσεις προϊόντων ή υπηρεσιών που προορίζεται να διακρίνει το σήμα. Μαζί θα κατατεθούν παράβολα του Δημοσίου, πληρεξούσιο προς το δικηγόρο και νομιμοποιητικά έγγραφα της εταιρείας, αν η κατοχύρωση γίνεται επ’ ονόματι εταιρείας.
Αισίως η αίτησή μας θα εξεταστεί από εισηγητή της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου σε ένα-δύο μήνες, και αν δεν υπάρχουν αντιρρήσεις θα εγκριθεί από την αρμόδια Επιτροπή Σημάτων του Υπουργείου Ανάπτυξης. Αν όμως υπάρχουν αντιρρήσεις, δηλαδή προηγούμενα δικαιώματα τρίτων στο συγκεκριμένο σήμα, η αίτησή μας θα απορριφθεί, τουλάχιστον ως προς τις κλάσεις εκείνες που συμπίπτουν με αυτές των τρίτων.
Το εγκεκριμένο σήμα διακρίνει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που ζητήσαμε και μας δίνει το δικαίωμα της αποκλειστικής του χρήσης. Προσοχή όμως: αυτό ισχύει εντός των συνόρων της χώρας. Για την κατοχύρωση κοινοτικού ή διεθνούς σήματος που παρέχει προστασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή διεθνώς, θα πρέπει να ακολυθήσουμε επιπλέον διαδικασίες.
Επίσης, μεγάλη προσοχή στη διαφορά των domain names και των σημάτων. Καθώς το διαδίκτυο έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας ένας επιπλέον έλεγχος για ενδεχόμενη ύπαρξη ονόματος δικτυακού τόπου ίδιου με το σήμα μας είναι απαραίτητος. Γιατί ακόμη και αν δεν υπάρχει προηγούμενο σήμα ίδιο με το δικό μας, ίσως υπάρχει ένας δικτυακός τόπος με μεγάλη επισκεψιμότητα, που έχει πλέον τη δύναμη διακριτικού τίτλου προγενέστερου του δικού μας σήματος. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να βρεθούμε και πάλι αντιμέτωποι με προηγούμενα δικαιώματα τρίτων. Αν δεν υπάρχει όνομα δικτυακού τόπου όμοιο με το σήμα μας, γεννώνται δικαιώματά μας στο εν λόγω domain από την κατοχύρωση του σήματος και εφεξής, έτσι ώστε μπορούμε να διεκδικήσουμε το όνομα δικτυακού τόπου που αντιστοιχεί στο σήμα μας από οποιονδήποτε μας το πάρει εκβιαστικά.
10. Μπορώ να κατοχυρώσω ένα domain name με ελληνικούς χαρακτήρες;
Απάντηση:
Από τα μεσάνυχτα της 4ης Ιουλίου 2005 θα επιτρέπεται η εκχώρηση ονομάτων πεδίου με ελληνικούς χαρακτήρες, τα οποία θα έχουν τη μορφή «έλενα.gr», δηλαδή δεύτερο επίπεδο με ελληνικούς χαρακτήρες και πρώτο επίπεδο με λατινικούς.
Μετά από μακρά διαβούλευση και μελέτη η ΕΕΤΤ κατέληξε στο κείμενο του νέου Κανονισμού που θα αφορά τα domain names με ελληνικούς χαρακτήρες, με την υπ’ αριθμ. 351/76 απόφασή της. Στον Κανονισμό έχουν αντιμετωπιστεί προβλήματα όπως οι τονισμένες και άτονες μορφές των ονομάτων και οι όμοιες με την ελληνική λατινικές γραφές τους.
Ένα όνομα πεδίου θα καταχωρείται με τη μορφή που αιτήθηκε, και θα ενεργοποιείται μόνο η η μορφή αυτή. Έτσι αν ζητηθεί το όνομα πεδίου «έλενα.gr», θα εκχωρηθεί στο δικαιούχο και θα ενεργοποιηθεί μόνο αυτή η μορφή.
Όμως στην πραγματικότητα, θα δημιουργηθεί αυτόματα μία δέσμη ονομάτων σχετικών με το «έλενα.gr» που ζητήθηκε, η οποία θα περιλαμβάνει:
1) την άτονη μορφή του domain (ελενα.gr),
2) τις διαφορετικά τονισμένες μορφές του (ελένα.gr, ελενά.gr, έλένά.gr),
3) τη λατινική του γραφή (elena.gr)
4) αλλά και την λατινική γραφή του η οποία είναι ομόγραφη, δηλαδή οπτικά ίδια με την ελληνική γραφή (eleva.gr).
Το ίδιο ιχσύει και για τις αιτήσεις ονομάτων πεδίου με λατινικούς χαρακτήρες, δηλαδή στο εξής, ακόμη και αν ένα όνομα εκχωρείται στη λατινική του γραφή, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα, θα δεσμεύονται αυτόματα (μολονότι δεν θα ενεργοποιούνται χωρίς προηγούμενη αίτηση του δικαιούχου) και οι ελληνικές τονισμένες και άτονες γραφές του ονόματος.
Η δέσμη των σχετικών ονομάτων θα δημιουργηθεί και για τα ήδη καταχωρημένα ονόματα, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος αιτήσεων εκχώρησης ονομάτων στην ελληνική τους γραφή από μη δικαιούχους.
Όμως ο δικαιούχος θα απολαμβάνει κάθε φορά τη χρήση του ονόματος στη μορφή που το ζήτησε, χωρίς να έχει πρόσβαση στις άλλες μορφές της δέσμης των σχετικών ονομάτων, παρά μόνο αν το ζητήσει. Αν ο δικαιούχος σε μεταγενέστερο χρόνο ζητήσει να ενεργοποιηθεί και κάποια άλλη μορφή του domain του, από αυτές που περιλαμβάννται στη δέσμη των σχετικών ονομάτων, αυτή θα ενεργοποιείται χωρίς προηγούμενη απόφαση της ΕΕΤΤ.
11. Δημιούργησα μια πρωτότυπη εφαρμογή για χρήση σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Μπορώ να πατεντάρω την ιδέα μου, ώστε να μην την αντιγράψει κάποιος τρίτος;
Απάντηση:
Ο ελληνικός νόμος, ο οποίος είναι ανάλογος και σύμφωνος με τις περισσότερες αντίστοιχες ευρωπαϊκές διατάξεις χορηγεί Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας (τη λεγόμενη «πατέντα») σε «επινοήματα νέα, που εμπεριέχουν εφευρετική δραστηριότητα και είναι επιδεκτικά βιομηχανικής εφαρμογής».
Η επινόηση κρίνεται ότι είναι «νέα» όταν δεν ανήκει στη «στάθμη της τεχνικής», δηλαδή δεν πρόκειται για κάτι ήδη γνωστό οπουδήποτε στον κόσμο από γραπτή ή προφορική περιγραφή ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο. «Εφευρετική δραστηριότητα» παρουσιάζει μια επινόηση, όταν κατά την κρίση ειδικού στον τομέα της κάθε εφεύρεσης δεν προκύπτει με προφανή τρόπο από την υπάρχουσα στάθμη της τεχνικής, δηλάδή όταν δεν είναι ευνόητη και προφανής η ύπαρξή της από όσα ήδη είναι γνωστά στον οικείο τομέα. Τέλος, μια εφεύρεση θεωρείται «επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής», αν το αντικείμενό της μπορεί να παραχθεί ή να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε τομέα παραγωγικής δραστηριότητας.
Μολονότι τα χαρακτηρηστικά αυτά θα μπορούσαν ενδεχομένως να ταιριάζουν στα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών, αυτά εξαιρούνται ρητά από την έννοια των «νέων επινοημάτων που εμπεριέχουν εφευρετική δραστηριότητα», καθώς το άρθρο 5 παρ. 2, εδ. γ του νόμου 1733/1987 ορίζει ότι «Δεν θεωρούνται εφευρέσεις... τα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών».
Την 6η Ιουλίου 2005 μάλιστα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέρριψε την πρόταση του Συμβουλίου για κατάργηση –μεταξύ άλλων- του αντίστοιχου άρθρου του ευρωπαϊκού κανονισμού, το οποίο προβλέπει επίσης την εξαίρεση των προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή από την χορήγηση Ευρωπαϊκών Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας. Έτσι μολονότι εδώ και κάποια χρόνια παρανόμως αποδόθηκαν Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας για εφαρμογές η/υ, η οριστική και ξεκάθαρη απάντηση στο ερώτημα είναι πως τα προγράμματα η/υ δεν επιδέχονται χορήγηση Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας στον δημιουργό τους. Ο δημιουργός προγράμματος η/υ μπορεί να προστατεύσει την επινόησή του μόνο με τις διατάξεις του Ν. 2121/1993 περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας, οι οποίες εξομοιώνουν τα προγράμματα η/υ με έργα λόγου.
12. Ποια διαφορά έχει το Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας από το δικαίωμα στην πνευματική ιδιοκτησία ενός έργου;
Απάντηση:
Στην πραγματικότητα πρόκειται για τρόπους προστασίας διαφορετικών αγαθών.
Με δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύονται τα πρωτότυπα πνευματικά έργα λόγου, επιστήμης ή τέχνης, τα οποία εκφράζονται με οποιαδήποτε μορφή. Τέτοια μπορεί να είναι γραπτά ή προφορικά έργα, θεατρικά κείμενα, ζωγραφικά, κινηματογραφικά, μουσικά, φωτογραφικά και άλλα έργα, ακόμη και οι διασκευές, οι συνθέσεις και οι ανθολογίες προγενέστερων έργων, οι βάσεις δεδομένων και τα προγράμματα ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (πατέντα) όμως αποδίδεται στο δημιουργό μιας πρωτότυπης για τον τομέα της επινόησης, η οποία είναι δεκτική βιομηχανικής εφαρμογής, δηλαδή το αντικείμενό της μπορεί να παραχθεί ή να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε τομέα παραγωγικής δραστηριότητας.
Η βασική διαφορά λοιπόν είναι ότι το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, το οποίο έχει αυξημένη τυπική ισχύ ως δημόσιο έγγραφο, απονέμεται μόνο στις επινοήσεις που είναι δεκτικές βιομηχανικής εφαρμογής και όχι σε όσες απλά και μόνο είναι πρωτότυπες, όπως αντίστοιχα αρκεί σε ένα έργο για να έχει πνευματικά δικαιώματα ο δημιουργός του.
Διαφέρει όμως και ο τρόπος απονομής των δικαιωμάτων και το είδος της προστασίας που παρέχεται. Έτσι: το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας αποκτάται «πρωτογενώς και χωρίς διατυπώσεις», δηλαδή δεν χρειάζεται να μεσολαβήσει καμιά ιδιαίτερη διαδικασία για να το αποκτήσει ο δημιουργός. Στην πραγματικότητα από τη στιγμή που δημιουργείται ένα έργο, ο δημιουργός του έχει ήδη όλα τα νόμιμα δικαιώματα επ’ αυτού.
Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τις επινοήσεις των οποίων οι δημιουργοί επιθυμούν την επίσημη αναγνώριση του Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας. Σε αυτήν την περίπτωση, ο δημιουργός πρέπει να απευθυνθεί στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (
www.obi.gr) και να ακολουθήσει μια μακρά σειρά διατυπώσεων ως την πολυπόθητη πατέντα.
Σημειωτέον ακόμη ότι η πατέντα προστατεύει για είκοσι έτη μόνο το δημιουργό και την εφεύρεσή του, ενώ τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύουν το δημιουργό μέχρι και εβδομήντα έτη μετά το θάνατό του.
Γιατί λοιπόν κάποιος να προτιμήσει την οδό του Ο.Β.Ι., αν η εφαρμογή του μπορεί και να κυκλοφορήσει με την επωνυμία του και να προστατεύεται με πνευματικά δικαιώματα έστω και χωρίς την αναγνώριση του Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας;
Γιατί μόνο το Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας προστετεύει και την ιδέα η οποία ενσωματώνεται στην επινόηση. Με άλλα λόγια ο κάτοχος ενός Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας έχει το δικαίωμα να απαγορεύσει όχι μόνο την χωρίς την άδειά του κυκλοφορία και χρήση της επινόησής του, αλλά και οποιαδήποτε ακόμη και με παραλλαγές αντιγραφή της, η οποία βασίζεται στην ίδια ιδέα. Δηλαδή για είκοσι χρόνια έχει την αποκλειστικότητα της εφεύρεσης, και αυτή η αποκλειστικότητα, απαγορεύει σε κάθε περίπτωση την δημιουργία παραπλήσιων εφευρέσεων από τρίτους.
Αντιθέτως ο δημιουργός π.χ. ενός προγράμματος η/υ (το οποίο προστατεύεται ως έργο λόγου με πνευματικά δικαιώματα) δεν μπορεί να προστετεύσει το έργο του από την ελαφρά τροποποίηση και αντιγραφή του, καθώς το έργο προστετεύεται αυτούσιο ως αποτέλεσμα στη μορφή που είναι, και χωρίς την ιδέα, η οποία το παρήγαγε.
Με άλλα λόγια δύο πνευματικά έργα (π.χ. δύο ηλεκτρονικά προγράμματα αυτόματης μετάφρασης) μπορούν να εφαρμόζουν την ίδια ακριβώς ιδέα (μετάφραση ενός κειμένου από μία γλώσσα σε μία άλλη) νόμιμα, μολονότι σίγουρα ο ένας από τους δύο δημιουργούς την επινόησε πρώτος ενώ ο δεύτερος την αντέγραψε ή ενδεχομένως προήγαγε. Όμως μία επινόηση με Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας (π.χ. συγκεκριμένη κατασκευή απόλυτα σταγενής πόρτας αλουμινίου) απαγορεύει σε κάθε άλλο κατασκευαστή να χρησιμοποιήσει τις ίδιες αρχές για να κατασκευάσει παρόμοια πόρτα, έστω και αν το αποτέλεσμα είναι αρτιότερο, φθηνότερο ή καλύτερο.
13. Πότε είναι παράνομο το spam;
Απάντηση:
Το ζήτημα του spamming (ελληνιστί της «μη ζητηθείσας επικοινωνίας») ρυθμίζεται στην Ελλάδα με τους νόμους 2251/94 για την «Προστασία Καταναλωτών», 2774/1999 για την «Προστασία Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα», την οδηγία 58/2002 ΕΕ και τις αποφάσεις της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
Η αρχή έγινε με το νόμο 2251/94, ο οποίος αναφερόμενος στην άμεση διαφήμιση έθεσε το γενικό πλαίσιο ορίζοντας, ότι η μετάδοση διαφημιστικού μηνύματος απευθείας στον καταναλωτή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, επιτρέπεται μόνο αν συναινεί ρητά ο καταναλωτής, και μόνο, αν γίνεται χρήση στοιχείων ή πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα που περιήλθαν σε γνώση του διαφημιστή από προηγούμενες συναλλακτικές σχέσεις του προμηθευτή με τον καταναλωτή ή από γενικά προσιτές πηγές, όπως κατάλογο ή άλλα δημοσιευμένα στοιχεία, ή από άλλο πρόσωπο, εφόσον ο καταναλωτής εγκρίνει ρητά τη μεταβίβαση των προσωπικών του στοιχείων για το σκοπό της άμεσης διαφήμισης. Και βέβαια ο προμηθευτής υποχρεούται να διακόψει κάθε μορφή άμεσης διαφήμισης και να διαγράψει τα προσωπικά στοιχεία του καταναλωτή, εφόσον αυτός το ζητήσει.
Πιο συγκεκριμένος ο Ν. 2774/1999, αναφέρεται για πρώτη φορά στις «μη ζητηθείσες κλήσεις με χρήση οποιουδήποτε τηλεπικοινωνιακού μέσου», επαναλαμβάνοντας για το υποκείμενο των δεδομένων ό,τι ίσχυε ήδη σχετικά με την απαραίτητη προηγούμενη συγκατάθεση του καταναλωτή.
Η οδηγία 58/2002 ΕΕ αναφερόμενη ειδικά στις «αυτόκλητες κλήσεις» μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για σκοπούς απευθείας εμπορικής προώθησης, προσέθεσε μια ακόμη προϋπόθεση: Ότι ακόμη και στην περίπτωση που ο προμηθευτής χρησιμοποιεί τα στοιχεία ήδη πελατών του, υποχρεούται να τους παρέχει σαφώς και ευδιάκριτα με κάθε μήνυμα την ευκαιρία να αντιτάσσονται, δωρεάν και εύκολα, στη συλλογή και χρησιμοποίηση ηλεκτρονικών στοιχείων επαφής. Ακόμη απαγόρευσε την πρακτική της αποστολής μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με σκοπό την άμεση εμπορική προώθηση, τα οποία συγκαλύπτουν ή αποκρύπτουν την ταυτότητα του αποστολέα ή του προσώπου προς όφελος του οποίου αποστέλλεται το μήνυμα, ή δίχως έγκυρη διεύθυνση στην οποία ο αποδέκτης να μπορεί να ζητεί τον τερματισμό της επικοινωνίας αυτής.
Με άλλα λόγια –και σύμφωνα με σειρά αποφάσεών της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα σχετικά με τις «Μη ζητηθείσες κλήσεις (Spamming)»- για να είναι νόμιμη και θεμιτή η πρακτική αποστολής διαφημιστικών ή άλλων μηνυμάτων για σκοπό προώθησης προϊόντων και υπηρεσιών πρέπει:
1) Η ηλεκτρονική διεύθυνση να προέρχεται από:
α) κατάλογο που προορίζεται για το ευρύ κοινό -εφόσον τα πρόσωπα που περιέχονται σε αυτόν έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους ή
β) από πηγές δημόσια προσβάσιμες που προορίζονται για παροχή υπηρεσιών ή
γ) να την έχει δημοσιοποιήσει το ίδιο το υποκείμενο για συναφείς σκοπούς.
Ειδικά με την περίπτωση γ) εννοείται, ότι η δυνατότητα εξόρυξης ηλεκτρονικών διευθύνσεων από το Διαδίκτυο (data mining) δεν νομιμοποιεί τη χρήση των διευθύνσεων αυτών για σκοπούς επεξεργασίας άλλους από αυτούς για τους οποίους έχουν καταχωριστεί. Για παράδειγμα, η αποστολή μη ζητηθέντος μηνύματος από κάτοχο ιστοσελίδας με το οποίο γνωστοποιούνται θέματα "διαδικτυακής εφημερίδας" και ο χρήστης προσκαλείται να επισκεφτεί την συγκεκριμένη ιστοσελίδα, συνιστά παράνομη επεξεργασία, αν η διεύθυνση «αλιεύθηκε» από το Διαδίκτυο, ενώ ο χρήστης της την είχε γνωστοποιήσει για άλλο σκοπό. (ΑπόφΑΠΔΠΧ 19/2002)
2) Η βασικότερη προϋπόθεση είναι να έχει δώσει ο συνδρομητής εκ των προτέρων τη συγκατάθεσή του. Μάλιστα προκρίνεται η ρητή συγκατάθεση, δηλαδή η λεγόμενη λύση opt-in, η οποία, δεν μπορεί να είναι τεκμαιρόμενη ή σιωπηρή, αλλά ρητή, ειδική, εν πλήρη επιγνώσει και πρέπει να προηγείται πληροφόρηση (έκθεση πεπραγμένων ΑΠΔΠΧ 12/2003).
3) Σε κάθε περίπτωση ο χρήστης πρέπει να μπορεί να απευθυνθεί στον αποστολέα ζητώντας την διαγραφή της διεύθυνσής του από τον κατάλογο του αποδεκτών των μηνυμάτων, και αυτή η δυνατότητα πρέπει να παρέχεται με κάθε αποστελλόμενο μήνυμα.
14.
